Više desetina arhiva, biblioteka, galerija i muzeja širom Srbije uključiće se ove godine u obeležavanje nacionalnog praznika Sretenja – Dana državnosti Srbije. Pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja predviđeno je da se priredi veći broj programa i manifestacija u nedelji koja prethodi nacionalnom prazniku.
Muzej istorije Jugoslavije posetiocima će ispričati neočekivane priče iz naše prošlosti na postavci „Srbija kroz vekove”, koja se otvara 12. februara u 14 sati. Na njoj će se naći četrnaest eksponata koji su poklonjeni Josipu Brozu Titu a koji se bogatstvom sadržaja protežu kroz osam vekova naše istorije.
– Postavka donosi samo neke od mogućih priča: o brodu kojim je poslednji turski komandant otišao iz Srbije, o srpskim zlatnicima, o sablji Sinan-paše, o borbi za priznavanje narodnog jezika, o vojnim strategijama srpskih vojvoda, o stvaranju nacionalnog književnog fonda, o ratnom novcu Kraljevine Srbije, o dvorskoj jahti dinastije Karađorđević, o posthumnim markama kralja Aleksandra „sa greškom” – kaže Neda Knežević, direktorka ovog muzeja.
Narodni muzej u Beogradu prirediće tri izložbe. Prva, „Detalji životopisa Bogorodice Ljeviške: Kopije fresaka Zdenke i Branislava Živkovića” otvara se 10. februara u 14 sati u Gradskom muzeju u Kosovskoj Mitrovici. Zahvaljujući bogatom fondu Galerije fresaka biće predstavljen ovaj izuzetan segment našeg srednjovekovnog nasleđa. U Narodnom muzeju u Kruševcu, 12. februara u 18 sati biće otvorena postavka „Sretenje ustanika i ustava” na kojoj će biti predstavljene izuzetne ličnosti koje su u 19. veku doprinele oslobađanju i jačanju srpske države. Najveći broj portretisanih ličnosti, poput Hajduk Veljka, Uzun Mirka, Mladena Milovanovića i drugih, svoj doprinos stvaranju moderne i nezavisne srpske države ostvarili su pre svega na bojnom polju. Izložena dela potiču od darovitih stvaralaca među kojima su radovi Uroša Kneževića, Anastasa Jovanovića, Dimitrija Avramovića, Đorđa Krstića i Katarine Ivanović. Poslednja postavka otvara se u zdanju na Trgu republike, 13. februara u 14 sati pod nazivom „Umetnost i ideja državnosti”. Publika će imati priliku da vidi portrete zaslužnih istorijskih protagonista oslobođenja i stvaranja nezavisne i slobodne države, kao što su Karađorđe i Miloš Obrenović, Ilija Garašanin, Stojan Simić, Avram Petronijević, Aleksa Simić, Vuk Karadžić, Dositej Obradović, Lukijan Mušicki.
Arhiv Srbije usredsrediće se na Prvi svetski rat iz perspektive svoje arhivske dokumentacije kroz postavku „Srbija i Srbi u Prvom svetskom ratu”, koja se otvara 15. februara u prostorijama arhiva. Izložba je prva u nizu kojima će arhiv učestvovati u obeležavanju stogodišnjice Prvog svetskog rata. Javnosti će biti predstavljena najznačajnija dokumenta o politici Austrougarske prema Srbiji i Balkanu početkom 20. veka, o Sarajevskom atentatu i julskoj krizi, početku rata i odnosu velikih sila prema Srbiji. Kao jedan od programa za obeležavanje ove godišnjice, arhiv će u ovoj godini svakog meseca u holu Doma narodne Skupštine izlagati dokumenta o Srbiji i Srbima iz tog perioda.
Narodna biblioteka Srbije prirediće tri izložbe – „Zaveštanja i darovi: legati kao kulturna dobra od velikog značaja”, koja se otvara 14. februara u 11 sati u prostorijama biblioteke, zatim „Lutam, još, vitak sa srebrnim lukom…”, posvećenu obeležavanju 120 godina od rođenja Miloša Crnjanskog, čije je svečano otvaranje planirano za 12. februar u 13 sati u Biblioteci šabačkoj, i na kraju „Srbija na karti Evrope i sveta” u Narodnom muzeju u Požarevcu, koja će biti pred publikom od 13. februara u 18 sati.
Ministarstvo kulture i informisanja poziva sve muzejske i galerijske ustanove u Srbiji, kao i druge institucije koje raspolažu izložbenim sadržajima, da u vreme praznika, 15, 16. i 17. februara budu otvoreni za posetioce.
M. Dimitrijević
