Lepotica narodnog neimarstva, Rančićeva kuća u Grockoj, spomenik kulture od velikog značaja za RS, kombinuje kosovsko-moravski stil gradnje, generacijska iskustva narodnih graditelja i nekoliko decenija kulturne namene.
Nastanak kuće datuje se na same početke 19. veka, a naziv nosi po porodici Rančić koja ju je izgradila, i u njoj živela generacijama.
U Grockoj je još uvek prisutan veliki broj starih kuća, koje uz zaštićenu ambijentalnu celinu „Gročanska čaršija“ staru varošicu kraj Dunava čine beogradskom opštinom najbogatijom ovom vrstom spomeničkog nasleđa. Starost brojnih sačuvanih građevina kreće se od 100 do 250 godina, ali njihovi oblici i način građenja potiču iz mnogo starijih vremena, prilagođavajući se potrebama svojih stanovnika i okruženja.
Rančićeva kuća je među njima jedna od retkih koja je u potpunosti zadržala svoj prvobitni prostorni plan i izgled, i to zahvaljujući svojoj muzejskoj i izložbenoj nameni. Poslednji vlasnik je bila gospođica Magdalena Rančić, koja je 60-tih godina XX veka sklopila ugovor sa opštinom o doživotnom izdržavanju i kuću zauzvrat zaveštala opštini.
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda na osnovu Zakona o zaštiti spomenika kulture, 1966. godine donosi Rešenje kojim se kuća stavlja pod zaštitu Zavoda i upisuje u Registar spomenika kulture grada Beograda kao spomenik od velikog značaja za društvenu zajednicu. Ukupni konzervatorsko-restauratorski radovi na njoj obavljeni su 80-tih godina XX veka.
U adaptiranoj Rančićevoj kući otvoren je Zavičajni muzej Grocke 1982. godine, koji je radio u okviru nekadašnjeg Narodnog univerziteta u Grockoj. Muzej je uz druge kulturne sadržaje kao stalnu postavku izlagao legat dr Aleksandra Kostića, a od 2006. godine za raznovrsne programe kulture kuću koristi, danas opštinska ustanova kulture, Centar za kulturu Grocka.
tekst: Z. Atić
foto: D. Trajković
