ČUKARICA

Opština Čukarica dobila je ime po Čukarevoj mehani, Foto: V.Lalić

Opština Čukarica dobila je ime po Čukarevoj mehani i Čukar česmi koje su se nalazile negde preko puta današnje Ade Ciganlije. Ukazom kralja Petra I od 30. decembra 1911. godine, selo Čukarica je izdvojeno iz Opštine žarkovačke u posebnu opštinu, pa se danas taj datum slavi kao dan opštine.

Prvih poratnih godina bila je VII rejon, da bi od 1950. ponovo dobila status gradske opštine.

NOVI BEOGRAD

Izgradnja Novog Beograda počela je 1948., Foto: O. Bunić

Naziv Novi Beograd prvi put se pominje po istoimenoj kafani vlasnika Petra Kokotovića, otvorenoj 1924. u ulici Tošin bunar. Nešto kasnije, 1939. godine izlazi u Zemunu i prvi broj nedeljnog lista „Novi Beograd“.

Izgradnju Novog Beograda započele su omladinske radne brigade 1948, a opština je obrazovana 1953.

PALILULA

Dva su porekla imena Palilula, Foto: M.Jošida

Naziv je nastao po tome što je u varoši bilo zabranjeno pušenje i bilo kakva upotreba duvana na ulicama, zbog opasnosti od požara. Oni koji nisu mogli bez lule, da bi je zapalili, morali su da idu van gradskih zidina. Jedno od tih mesta gde su odlazili bila je i današnja Palilula.

Prema nekim izvorima naziv Palilula, kao geografski pojam datira, takođe, iz vremena s početka 19. veka. Tadašnja praksa bila je da se delovima grada nadene ime prema zanatima koje se u njima obavljaju. Jedan od najrasprostranjenijih zanata bio je grnčarski, a sirovinska baza – glina, vađena je iz majdana na prostoru Karaburme, Velikog brda i Milića brda. Grnčarija se pekla u pećima koje su se zbog oblika i dimnjaka nazivale LULE, te se taj naziv preneo na deo teritorije grada na kojem su bile postavljene. Kao beogradska opština postoji od 1957.

RAKOVICA

Manastir Rakovica, Foto: A. Stanković

Ime Rakovica prvi put se pominje u turskom popisu stanovništva iz 1560. godine kao selo Vlaha. Po predanju, mesto je dobilo ime po – rakovima, stanovnicima potoka koji je proticao kroz naselje. Naziv Rakovica prvobitno se odnosio na reku. Podavalsko selo Rakovica, koje se takođe pominje već u turskim popisima iz XVI veka, podignuto je pored ove reke, pa je po njoj i dobilo ime.

Do 1952. Rakovica je pripadala raznim rejonima, a od 1952. do 1960. bila je zasebna opština. Od 1960. je u sastavu opštine Čukarica, da bi ponovo postala samostalna opština od 1974.

SAVSKI VENAC

Ime Savski venac simbolizuje njen položaj, Foto: D.Milenković

Ime opštine Savski venac više simbolizuje njen položaj nego neki detalj iz istorije. Nazvana je tako jer se nekako poput venca smestila uz samu obalu Save.

U poratnom periodu na ovom području nalazili su se III i VII gradski rejon. U periodu od 1952. do 1957. teritoriju opštine čine tri nekadašnje opštine: Topčidersko brdo, Savski venac i Zapadni Vračar. Opština Savski venac osnovana je 1957.

STARI GRAD

Sa Starog grada se Beograd dalje razvijao, Foto: D. Milenković

Ime Starog grada odražava istorijsko mesto i ulogu starog gradskog središta odakle se Beograd dalje razvijao. Sadašnja opština je nastala i ponela današnji naziv 1957. spajanjem opština Stari grad, Skadarlije i dela Terazija.

VOŽDOVAC

Opština Voždovac nosi ime po vođi Prvog srpskog ustanka, Foto: Đ. Kojadinović

Nosi ime po vođi Prvog srpskog ustanka Đorđu Petroviću Karađorđu. Prostoru iznad današnje Autokomande, stanovništvo 1904. godine daje ime „Voždovo naselje – Voždovo predgrađe“, sećajući se na mesto odakle je Karađorđe krenuo sa svojim ustanicima 1806. godine da oslobađa varoš i beogradsku tvrđavu.

U spomen na taj događaj, ovaj kraj je nazvan Voždovo predgrađe, da bi kasnije dobio ime Voždovac. Posle Drugog svetskog rata opština je nazvana VI rejon, a 1956. nastala je spajanjem tadašnjih opština Lekino brdo i Voždovac.

VRAČAR

Postoji nekoliko legendi o imenu, Foto: R.Ristić

Postoji nekoliko legendi o postanku imena Vračar. Najstarija potiče iz 1521. kada je ovaj kraj dobio ime po junaku – neverniku čije je ime bilo Vračar, a koji je na tom mestu imao kolibu. Po drugoj, ime potiče od – vrapčijih polja, jer je mnogo ovih ptica bilo nastanjeno na teritoriji današnjeg Vračara.

Ukidanjem rejona 1952. obrazovane su dve opštine: Istočni Vračar i Neimar. Od 1960. utvrđena je teritorija današnje opštine koja obuhvata delove nekadašnjih opština – Istočni Vračar, Neimar i Terazije.

ZEMUN

Prvi naziv bio je Taurunum, Foto: G.Srdanov

Prvi naziv za Zemun je bio Taurunum. Najstariji pisani tragovi o današnjem imenu grada datiraju iz XII veka. Nastao je od slovenske reči „zemlin“ i pretpostavlja se da se ime vezuje za zemljani grad. Zemun, nekada zaseban grad, u sastavu beogradskih opština je od 1945. godine, a 2004. od dela Opštine Zemun formirana je Opština Surčin.

ZVEZDARA

Zvezdara je naziv dobila po Astronomskoj opservatoriji sa zvezdarnicom, Foto: B.Karanović

Daleke 1887. na brdu Veliki Vračar zahvaljujući zalaganju profesora Milana Nedeljkovića, jednog od osnivača savremene srpske astronomske nauke, otvorena je Astronomska opservatorija sa zvezdarnicom, po kojoj će najpre brdo na kome se opservatorija nalazila, a kasnije čitav kraj i opština dobiti ime Zvezdara.

Ukidanjem rejona 1952. područje opštine Zvezdara je podeljeno na Stari Đeram i Zvezdaru, a 1960. ove dve opštine su spojene u sadašnju opštinu.

BARAJEVO

Opština Barajevo je pristupila zajednici beogradskih opština 1955., Foto: D.Goll

Mnogobrojni izvori na teritoriji današnje opštine bili su preduslov nastanjivanja na ovom području. Po predanju u davna vremena bilo je rečeno: “bara je ovo”. Tako je nastalo i do danas ostalo ime Barajevo.

Naselje se pominje u doba turske uprave pod imenom Baraj, a u vreme austrijske okupacije pod današnjim imenom. Opština Barajevo je pristupila zajednici beogradskih opština 1955.

GROCKA

Ime se prvi put pominje 878.godine, Foto: A.Stanković

Ime se prvi put pominje 878. godine pod slovenskim nazivom Gardec. U doba turske uprave (po popisu stanovništva iz 1528. godine) naselje je nosilo ime Hisarlik. Opština je osnovana 1955. od kada je pristupila zajednici beogradskih opština.

LAZAREVAC

Opština Lazarevac ime je dobila u čast Lazara Hrebeljanovića, Foto: M. Mitrović

Naselje Lazarevac nastalo je iz sela Šopića (danas predgrađa Lazarevca) koje je 1882. proglašeno za varošicu i središte sreza, a 1889. naraslo naselje dobija ime Lazarevac. U čast Lazara Hrebeljanovića naselje dobija njegovo ime i postaje Lazarevac. Opština je osnovana 1957. kao opština u sastavu sreza Valjevo, a u sastavu beogradskih opština je od 1971.

MLADENOVAC

Po legendi, postanak imena se vezuje za izvesnog Mladena koji se sa svoja dva brata Vlajkom i Rajkom naselio u ovaj kraj 200 godina posle Kosovskog boja. Braća su se razišla, a mesto gde se naselio Mladen nazvano je Mladenovac. Mesta gde su njihovi potomci formirali porodice su Mladenovac, Vlaška i Rajkovac.

Prvi zvanični podaci o naselju na ovom području spominju se u turskom popisu stanovništva iz 1528. U sastavu beogradskih opština je od 1971.godine.

OBRENOVAC

Opština Obrenovac je u zajednici opština od 1957.godine, Foto: R.Ristić

Do XIX veka nosio je turski naziv – Palež. Tokom Drugog srpskog ustanka potpuno je spaljen, a 1859. obnavlja ga knez Miloš Obrenović, po kome dobija naziv. Opština Obrenovac je uključena u zajednicu beogradskih opština od 1957.

SOPOT

Sopot se vezuje za reč „izvor“, Foto: M. Mitrović

Ime Sopot je staroslovenskog porekla i znači – „izvor ili voda koja se obrušava“. Postoji nekoliko teorija o tome iz kog jezika potiče ovo ime, a ono što je bitno jeste da u svim verzijama Sopot u prevodu znači izvor ili ima konkretne veze sa vodom. Na teritoriji Sopota zaista se nalazi veliki broj izvora.

Začetak naselja Sopot je mehana kod izvora Sopot, sagrađena 1823. godine po nalogu Kneza Miloša Obrenovića. U sastavu beogradskih opština je od 1956.

SURČIN

Opština Surčin je formirana 2004.godine, Foto: D.Goll

Opština Surčin je najmlađa beogradska opština, formirana 2004. od dela Opštine Zemun. Čine ga sedam mesta (Surčin, Dobanovci, Jakovo, Boljevci, Progar, Bečmen, Petrovčić).

• AUTOR: BEOGRAD.RS, M.B.B.
• (24sata.rs)